Henryk Mikołaj Górecki – Sonatina w jednej części na skrzypce i fortepian (1956)

 

Henryk Mikołaj Górecki (1933–2010) był jednym z najważniejszych polskich kompozytorów drugiej połowy XX wieku, znanym głównie z minimalistycznego i głęboko emocjonalnego stylu, który osiągnął kulminację w jego słynnej III Symfonii „Symfonii pieśni żałosnych”. Jednak jego wczesne utwory, takie jak Sonatina w jednej części na skrzypce i fortepian z 1956 roku, ukazują młodego kompozytora eksperymentującego z bardziej tradycyjnymi formami i technikami.

 

Sonatina została napisana, gdy Górecki był jeszcze studentem w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach, pod kierunkiem Bolesława Szabelskiego. W tym okresie Górecki inspirował się w szczególności neoklasycyzmem, a także muzyką Bartóka i Szymanowskiego, co wyraźnie słychać w tej krótkiej, ale intensywnej kompozycji.

 

Utwór, mimo swojej prostoty formalnej – jako jednoczęściowa miniatura – charakteryzuje się dużą ekspresją i dynamicznymi kontrastami. Melodia skrzypiec jest często zwięzła i motywiczna, a jej rozwój podkreślany jest przez żywą i energiczną partię fortepianu. 

 

Sonatina w jednej części jest interesującym świadectwem wczesnej fazy twórczości Góreckiego, która ukazuje jak młody kompozytor mierzył się z tradycją, próbując znaleźć własny muzyczny głos.